دست و دلبازی در تیتراژها

ماه رمضان سال 91 نیز تلویزیون سعی کرد با تهیه ،تولید وپخش چند سریال مناسبتی از سنت دو دهه اخیر ماه رمضان سیما پاسداری کند و برای این امر از ماه ها قبل برنامه ریزی و تلاش کرد تا رضایت نسبی تماشاگران را بدست آورد اما بخوبی مشخص است که  سریال های امسال هیچکدام نتوانستند در تراز سریال هایی چون صاحبدلان،متهم گریخت ، خانه بدوش و روز حسرت ظاهر شوند. نقد و بررسی و مقایسه سریال ها را می گذاریم به قضاوت مردم که همواره بهترین ارزیابی ها را داشته اند .اما نکته ای که هر از گاه جلب نظر میکند و امسال نیز شاید جدی تر بود بی فواره و غیر معمول بودن بعضی از تیتراژها بود. شاید خیلی از بیننده ها اهمیتی به تیتراژ فیلم ها و سریال ها ندهند و بجز توجه به موسیقی و خوانندگی آن اصولا  اسامی نوشته و درج شده عوامل را مرور نکنند ولی این اسم ها  علاوه بر نشان دادن هویت سازندگان ،برای تهیه کننده و کارگردان و افرادی که نامی از آنها برده میشود بویژه افراد تازه کار معمولا با اهمیت اند و گاهی برخی از آن ها بعنوان سابقه کار و تجربه بهره می برند . از چند سال پیش در سیما چهارچوبی برای تیتراژ سریال ها اعلام شد و قرار بود  که از مدیران ذیربط  و مرتبط به حوزه کاری برنامه سازی تشکر نشود ، عنوان های غیر واقعی برای افراد بکار نرود از شرکت ها ،سازمان ها و مجموعه های خصوصی به دلیل بعد تجاری و تبلیغی آنها نام برده نشود مگراینکه هزینه تبلیغات دریافت شود و . . . اما بنظر میآید تغییر مدیریت ها یا تسامح باعث بی توجهی به خیلی از ضوابط شده است چنانچه خیلی از چهارچوب ها رعایت نمیشود ،در خیلی از موارد دقت و کنترل لازم بر این اسامی نمی شود یا اینگونه برداشت میشود که تیتراژ شلوغ تر الزاما برای بیننده تداعی کاری سنگین تر و پرهزینه تر میکند.

  برای مثال در نگاهی اجمالی برخی  از عنوان های و اسامی نوشته شده در  تیتراژ  یکی از سریال  ها را مرور میکنیم.

  اسامی بازیگران اصلی و سایر بازیگران  بیش از 50 نفر - گروه کارگردانی حدود 10 نفر - گروه تصویر برداری نزدیک به 20 نفر - خواننده و گروه کر حدود 30 نفر -با تشکر از خانواده های  . . بیش از 60 نفر  - وتشکر از بیش از 20 سازمان ،موسسه و شعبه فروشگاه عمدتا خصوصی

در این فهرست حد اقل نام 10 مکان خصوصی از جمله رستوران ،کافی شاپ و مجموعه بازی برای بچه ها وجود دارد .البته شاید هزینه تبلیغات این فروشگاه ها توسط حوزه بازرگانی صداو سیما محاسبه و دریافت شده باشد اگر نشده هر اسم در تیتراژ حدود 7 ثانیه نمایش داده میشود و تمام طول ماه رمضان روزی دوبار(پخش اول و بازپخش)از شبکه داخلی و دوبار از شبکه جام جم و بعد در آی فیلم ،نمایش و . . پخش میشود و بر اساس نرخ تبلیغات در بهترین زمان پخش اگر محاسبه شود بخش قابل توجهی از هزینه ساخت را تامین کند این ها را احتمالا حوزه های مسئول در صدا و سیما مد نظر دارند اما نکته اصلی در این است که چرا اسامی  درج شده در تیتراژیک سریال   بسیار بیشتر از  سریال های  همتراز خود است . جالب است که در خود صدا وسیما رانندگانی وجود داشته و دارند که با نزدیک به سی سال خدمت حتی یکبار نامشان در جایی درج نشده ولی در اینجا علاوه بر رانندگان نام تامین کنندگان خودرو نیز آمده است . طبعا بایدهمه کسانی که زحمت می کشند مورد احترام باشند ولی چون رسانه سیما عمومی و همگانی است انتظار می رود همه از فرصت های کمابیش نزدیک و مشابه در آن استفاده کنند و حد اقل در آنچه که بارها در معرض دید و قضاوت همگان قرار میگیرد با وسواس و جدیت بیشتری برخورد شود .

روز خبرنگار

 روزخبرنگار فرصتی است برای یاد کردن از زحمات خبرنگاران و تکریم کار خبرنگاری به امید اینکه روز بروز حرفه خبرنگاری در کشورمان موثرتر ، پایدارتر و کارآمد تر شود و به جایگاهی که از آن انتظار میرود دست یازد. نامگذاری روزها برای توجه و تذکر و بزرگداشت امر میمونی است ولی گویا در برابر فواید و نتایج مثبتی که دارد یادبود ها و یادآوری ها را  متمرکز ،معطوف و محدود  به خود می سازد  .انتظار این است که طی سال و در فرصت های مختلف به مقوله امر خبر رسانی ، جایگاه آن و انتظارات از خبرنگاران و نیازهای خبرنگاران پرداخته شود بویژه که قلم در دست و میدان در اختیار اصحاب خبر و خبرنگاران است و لا اقل  در یک نگاه مقایسه ای از همه فعالین و اصناف جامعه امکان طرح مسائل خود را بهتر و بیشتر دارند. البته خبرنگاران نیز در اوضاع و احوال جاری محدودیت های زیاد و ممنوعیت های فراوانی دارند که در بسیاری از موارد شایسته و منطقی نیست و با اندکی صبر و حوصله و سعه صدر مسئولین بسیاری از تنگناهای موجود حوزه خبرنگاری مرتفع می شود . همه خبرنگاران کمابیش با مشکلاتی روبرو هستند  در میان خبر نگاران همانگونه که مشخص است خبرنگاران مکتوب با مشکلات بیشتری مواجه اند یا در مقایسه با خبرنگاران صدا و سیما از پشتیبانی و حمایت کمتری برخوردارند اما در این میان خبرنگاران نشریات در شهرستان ها با محدودیت و محرومیت بیشتری روبرو هستند و امکان حمایت کمتری در مواجهه با مشکلات دارند.

 شایسته است در این روزها ضمن عرض خسته نیاشید به همه فعالین حوزه خبر بویژه خبرنگاران محترم یاد تعدادی از دوستان و همراهان حوزه خبر که  سالها از نزدیک با هم همکاری داشتیم  ، در این عرصه تلاش کردند و اکنون در میان ما نیستند گرامی بدارم و یادی داشته باشم از :

مرحوم عبدالحسین فرهودی که سالها در بخش های مختلف خبری از خبر مرکز صدا و سیمای تبریز تا تحریریه خبر صدا ، مدیریت پخش اخبار صدا و پخش اخبار سیما  در تهران تلاش کرد  ،از مجتبی جبل عاملی که بخش های مختلف خبری صدا و سیما را تجربه کرد و در حوزهای خبری و روابط عمومی در سطوح عالی فعالیت داشت و تلاش کرد ،از حمید رضا خیرخواه که  با جدیت و انگیزه بالادر حوزه اجرا و خبرنگاری تلاش کرد و در این مسیر   جان خود را به حضرت حق تسلیم کرد از غلامرضا رهبر خبرنگار شهید دوران دفاع مقدس و از همه تلاشگران و عزیزانی که در این عرصه موثر نقش آفرینی کردند . یادشان گرامی باد.

رسانه تیغ دو دم

        معمولا در بحث های توسعه و ارتباطات ،وجود رسانه های فعال را البته مشروط به پویایی و آزادی آنها از عوامل یا حد اقل زمینه های دموکراسی می دانند .البته این موضوع در جای خود می تواند قابل توجه و تاثیرگذار باشد با این وجود من همیشه معتقد بوده ام که صرف فعالیت رسانه نمی تواند امیدوار کننده باشد بلکه رسانه دو روی دارد،سازنده و آگاهی بخش یا تحریف گر و منحرف کننده ، رسانه همچون شمشیر دو دم است . بسته  به اینکه در دست چه کسی و چه تفکری باشد خوبی و بدی  و سازندگی  و رسانندگی آن مشخص میشود این خاصیت و توان رسانه به عنوان یک وسیله است. مهم این است که چگونه از آن استفاده می شود .امروزه  در جوامع و حکومت ها از این امکان هم بهره برداری مفید ،موثر و سازنده می شود  و هم انواع تخریب ها ، فریب ها ،زمینه سازی ها و قدرت افزایی ها از همین طریق صورت میگیرد ، بنظرم طرح و کاریکاتور زیر را هرکه ارائه کرده بسیار خوب از پس نشان دادن توانایی رسانه برآمده است.